Nieuwe verpakkingswet:
Welke horecagelegenheden moeten herbruikbare verpakkingen aanbieden?
15.12.2023
Sinds begin dit jaar zit er op alle plastic wegwerpdrankflesjes en -blikjes statiegeld. Sinds 1 juli 2023 wordt er van horecagelegenheden gevraagd (niet verplicht) om herbruikbare verpakkingen aan te bieden wanneer klanten eten of drinken bestellen en dit willen meenemen. Hiermee worden grondstoffen bespaard en het milieu beschermd.
Update: nieuwe regels verpakkingswet
Per 1 juli 2023 zijn er belangrijke wijzigingen in de verpakkingswetgeving. Voorlopig hoeven bedrijven geen plastictoeslag te rekenen op plastic wegwerpbakjes en -bekers. Daarnaast mogen koffiebekers op kantoren, sportvelden, en scholen na 1 januari 2024 nog steeds wegwerpbekers zijn. Hoewel de regels blijven bestaan, zal de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ze deels niet handhaven bij circa 500.000 bedrijven. Staatssecretaris Heijnen roept echter op om de regels wel te blijven volgen en een omslag te maken naar herbruikbare alternatieven. De maatregelen zijn het gevolg van Europese regelgeving om het gebruik van wegwerpplastics te verminderen en herbruikbare verpakkingen te stimuleren. De impact op bedrijven en het gebruik van wegwerpplastics blijft onderwerp van discussie in de Tweede Kamer en wordt naar verwachting volgend jaar geëvalueerd.
Nieuwe verpakkingswet: maatregelen die het milieu beschermen
Als je vanaf 1 juli eten of drinken afhaalt of laat bezorgen, betaal je extra voor wegwerpbekers en -bakjes die (deels) gemaakt zijn van plastic. Ondernemers mogen die niet meer gratis aanbieden. Zij zijn vanaf 1 juli 2023 verplicht om een herbruikbare optie aan te bieden. Dat kan op twee manieren: ondernemers vullen de beker of het bakje dat je zelf meebrengt of bieden een beker of bakje aan dat je weer terug kunt brengen. Van wegwerp naar hergebruik. Dat is beter voor het milieu én vanaf 1 juli óók voor uw portemonnee. Vooral de horeca genereert een aanzienlijke hoeveelheid verpakkingsafval, wat zowel de verspilling van hulpbronnen als de milieuvervuiling vergroot.
Deze nieuwe regels verplichten horecagelegenheden om herbruikbare verpakkingen aan te bieden. Deze verplichting heeft tot doel de acceptatie en beschikbaarheid van herbruikbare verpakkingen te vergroten en zo een duurzamer gebruik van verpakkingsmaterialen te bevorderen.
Herbruikbare verpakkingen zijn boxen of verpakkingen die steeds opnieuw kunnen worden gebruikt. Dit in tegenstelling tot verpakkingen voor eenmalig gebruik, die na een keer worden weggegooid, zijn herbruikbare verpakkingen ontworpen om meerdere keren te worden gebruikt voordat ze worden gerecycled of opnieuw worden vervaardigd.
Enkele veel voorkomende voorbeelden van herbruikbare verpakkingen zijn glazen flessen, herbruikbare plastic boxen, roestvrijstalen flessen, herbruikbare tassen en herbruikbare koffiemokken. Dit soort verpakking wordt na gebruik gereinigd, gedesinfecteerd en opnieuw weer gevuld. Veel winkels en supermarkten bieden tegenwoordig de mogelijkheid om producten in herbruikbare verpakkingen te kopen en lege boxen of verpakkingen terug te sturen om ze vervolgens opnieuw te laten vullen.
De introductie van deze nieuwe verpakkingswet en de verplichting om herbruikbare verpakkingen aan te bieden, markeren een belangrijke stap op weg naar een duurzamere en milieuvriendelijkere horeca. Het is van cruciaal belang dat zowel bedrijven als consumenten hun verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan een verantwoord gebruik van verpakkingsmaterialen om onze natuurlijke hulpbronnen te behouden en het milieu te beschermen.
Overtredingen van deze nieuwe verplichting kunnen door de bevoegde overheidsinstanties als administratieve overtredingen worden aangemerkt en met boetes worden bestraft.
Welke maatregelen gelden er voor bezorgdiensten en horeca?
Vanaf 1 juli 2023 moeten cateraars, bezorgdiensten en restaurants ook herbruikbare verpakkingen aanbieden als alternatief voor wegwerpverpakkingen voor bestellingen, zowel voor eten op locatie als voor afhaal. Voor kleine bedrijven met maximaal 5 medewerkers en 80 vierkante meter winkelruimte geldt een uitzondering. Als er geen herbruikbare verpakkingen worden aangeboden, mogen klanten erop aandringen dat eten en drinken wordt afgevuld in zelf meegebrachte boxen of bakjes.
Deze verpakkingswet heeft tot doel het gebruik van herbruikbare verpakkingen in verschillende sectoren, waaronder de horeca, te bevorderen. Door bepaalde horecagelegenheden te verplichten herbruikbare verpakkingen aan te bieden, worden duurzamere verpakkingspraktijken bevorderd en wordt een bijdrage geleverd aan het terugdringen van verpakkingsafval.
Elke dag gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg die slechts één keer zijn gebruikt. Er zijn een aantal systemen ontwikkeld voor herbruikbare koffie-to-go-bekers. Als je als klant voedsel wilt afhalen, worden je nu, zij het nog in beperkte mate, herbruikbare verpakkingssystemen of herbruikbare verpakkingen aangeboden. De introductie van herbruikbare verpakkingen in de horeca heeft tot doel de hoeveelheid verpakkingsafval te verminderen en het gebruik van duurzamere verpakkingsoplossingen aan te moedigen om een positieve bijdrage te leveren aan de bescherming van het milieu.
De herbruikbare verpakking mag niet duurder of onder slechtere voorwaarden worden aangeboden dan de eenmalige verpakking. Consumenten zullen in de toekomst de keuze hebben tussen wegwerp- en herbruikbare verpakkingen en kunnen actief bijdragen aan het terugdringen van het verbruik van wegwerpverpakkingen.
Herbruikbare verpakkingen zullen in de toekomst in heel Europa een steeds belangrijkere rol spelen. Sommige kleine verpakkingen, zoals gratis shampooflesjes in hotels, of bepaalde plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik, zoals netten of schaaltjes voor verse groentes en fruit, worden ook vermoedelijk verboden.
Nog steeds theorie in sommige Europese landen, in Duitsland al in de praktijk gebracht: uitgebreide statiegeld- en retoursystemen voor drankverpakkingen of de nieuwe verplichting voor herbruikbare systemen in de afhaalruimte. Voor de herbruikbare verpakkingen kunnen restaurateurs statiegeld in rekening brengen, maar dat hoeft niet, omdat het statiegeld geen deel uitmaakt van de prijs van het product. Er wordt bovendien een borgsom in rekening gebracht, die na teruggave zonder aftrek wordt terugbetaald.
Bovendien moet duidelijk zichtbare en leesbare informatie worden verstrekt om naar het betreffende herbruikbare aanbod te verwijzen. Veel betrokken bedrijven rekenen een toeslag voor eenmalige verpakkingen om klanten te motiveren herbruikbare verpakkingen te kopen. Aangeboden herbruikbare verpakkingen dienen eveneens teruggenomen te worden.
Bovendien is sinds 3 juli 2021 de productie en verkoop van plastic wegwerpproducten, zoals wegwerpbestek en -borden, wattenstaafjes, rietjes en roerstaafjes, in de hele EU verboden. Hetzelfde geldt voor meeneembekers en wegwerpvoedselverpakkingen van polystyreen.
Elke dag gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg die slechts één keer zijn gebruikt. Onnodig veel afval dat vaak op straat en in de bosjes belandt.
Voor welke drankverpakkingen geldt binnenkort de statiegeldplicht?
Tot voor kort zat er alleen op plastic flessen statiegeld. Voor plastic flessen met melkhoudende dranken gold een overgangsperiode tot 2023. Drankblikjes horen daar nu ook bij. Het statiegeldsysteem voor wegwerpdrankflessen zorgt ervoor dat deze gerecycled worden en gebruikt kunnen worden voor het maken van nieuwe flessen, maar ook van textiel / stoffen.
Op wegwerpflessen bier, mineraalwater, frisdranken en alcoholische mixdrankjes wordt statiegeld van 15 cent gerekend. Melk, wijn, sterke drank, fruit- en groentesappen zijn momenteel vrijgesteld van de eenmalige statiegeldplicht. Zelfs nicheproducten zoals appelwijn, cider of energiedrankjes zijn nog steeds statiegeldvrij.
Hoe groot is het recycle-aandeel van PET-drankflessen?
Vanaf 2025 moeten wegwerpdrankflessen minimaal 25% gerecycled plastic bevatten, het zogenaamde recyclaat. Vanaf 2030 wordt dit aandeel vergroot naar minimaal 30%. Sinds 2015 bevatten herbruikbare PET-drankflessen gemiddeld 26% gerecycled materiaal.
Statiegeldplicht voor alle wegwerp plastic drankflessen en alle drankblikjes.
Extra aanbieden van herbruikbare verpakkingen naast wegwerpverpakkingen voor fastfood en to-go food (kleinere bedrijven zijn vrijgesteld van deze verplichting).
Minimaal 25% gerecycled plastic in wegwerp PET-drankflessen.
Minimaal 30% gerecycled plastic voor alle plastic wegwerpdrankflessen.
Veelgestelde vragen op een rij
Herbruikbare verpakkingen zijn verpakkingen die opnieuw verwerkt en gebruikt worden en daarbij meerdere gebruikscycli moeten doorlopen voordat ze worden gerecycled of vernieuwd. In tegenstelling tot wegwerpverpakkingen, die na eenmalig gebruik worden weggegooid, kunnen herbruikbare verpakkingen vaker worden gebruikt. Herbruikbare verpakkingen zijn meestal gemaakt van robuuste materialen zoals glas, plastic of metaal.
Steeds meer bedrijven bieden herbruikbare verpakkingen aan. Denk hierbij aan de: drankenindustrie, supermarkten, groothandels, bezorgdiensten, afhaalrestaurants, coffeeshops, cafés en bedrijven met een duurzame intentie.
Doordat een herbruikbare verpakking gemaakt is van robuust materiaal zoals glas, kunststof of metaal, kan deze goed gebruikt worden in de horeca. Ze worden na gebruik gereinigd, gedesinfecteerd en bijgevuld om opnieuw te gebruiken. Dit vermindert de hoeveelheid afval die gepaard gaat met verpakkingen voor eenmalig gebruik en bespaart grondstoffen. Herbruikbare bakjes voor eten en drinken, herbruikbare flesjes of potjes, herbruikbare bekers of zelfs statiegeldverpakkingen kunnen daarom goed ingezet worden, omdat deze verpakkingen meerdere keren gebruikt kunnen worden, voordat ze worden geretourneerd, gereinigd en opnieuw worden gevuld.
Herbruikbare verpakkingen helpen afval te voorkomen en grondstoffen te besparen, omdat hierdoor de behoefte aan nieuwe verpakkingsmaterialen wordt verminderd. Ze spelen een belangrijke rol bij het bevorderen van een circulaire economie en bij het verminderen van de impact voor het milieu door de verpakkingsindustrie.